Konut kredi faizlerinin yüksek olması, satılmayı bekleyen dairelerin kiraya çıkmasına neden oldu. Talebin azalması ile birlikte kira fiyatlarında gerileme sürüyor. Türkiye'nin dört bir yanında yaşanan sorun, Antalya ve Alanya'da da hissedilir dereceye ulaştı.
Özellikle son dönemde kiralık konut piyasasında arz artarken talep düşmeye başladı. Uzun dönemdir artışta olan kira fiyatları son haftalarda gerilemeye başlarken, kiralık konutlarda kiraya verme süresi de uzadı. Kiralık konut piyasası hakkında değerlendirmelerde bulunan Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı, “Özellikle son dönemde kiralık konut arzında artışlar yaşanmaya başlandı. Bu artış nedenlerinden ilki uzun süredir satışta olan konutların, yüksek faiz oranların nedeniyle satılamaması ve bu konutların kiralık olarak piyasaya sunulması diyebiliriz. Bir diğer neden ise Turizm Bakanlığı tarafından kısa dönem kiralamaya getirilen yasal düzenlemeler. Bu kapsamda da birçok eşyalı daire artık kısa süreli olarak kiraya verilemeyecek bunun da etkilerini Ocak ayından itibaren göreceğiz. Bu tür arz artışlarının yanı sıra taleplerde de bir gerileme söz konusu. Evlilik sezonun kapanması, öğrenci taleplerinin azalması, yabancılara kiralamalarda birçok bölgede getirilen ek sınırlamalar, yabancıların oturum izni için yatırım şartlarının zorlaştırılması bu gerilemelerde ana nedenler denebilir. Bu çerçevede son dönemde kiralık konut sayısı artarken, fiyatlarda da gerilemeler başladı” dedi.
"E-KONTRAT 2024 YILINA DAMGA VURACAK"
2024 yılında kira sözleşmelerinin e- devlet üstünden yapılabilmesine yönelik adımların atılacağını da ifade eden Özelmacıklı “Özellikle altyapısı Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan E-kontrat düzenlemesi ile kira sözleşmeleri elektronik ortamda düzenlenebilecek. Düzenlemenin kiralar konusunda karar alma süreçlerini destekleyeceğini ve değer haritaları oluşturulmasına fayda sağlayacağını ifade edebiliriz. Özellikle bu altyapıda yetki belgeli emlak işletmeleri de önemli rol oynayacak. Düzenlemenin en geç 2024 yılı sonuna kadar aktif olmasını bekliyoruz” dedi.
"KİRALARDA BEKLENTİ DÜŞÜŞÜ GÖSTERİYOR"
Bazı şehirlerdeki kira artışlarını ve kira metrekare ortalamaları hakkında da bilgi veren Özelmacıklı “İstanbul’da ortalama konut kiralarında metrekare değeri 150 TL seviyesinde iken, son 1 yılda kira değerlenin yüzde 80’e yakın kiraların yükseldiğini söylemek mümkün. Ankara’da ise kiralar son 1 yılda yüzde 150 artarken, metrekare kira bedellerinin 100 TL seviyesinde olduğunu söyleyebiliriz. İzmir’de ise kiralar ortalama son 1 yılda yüzde 120 artarken, kira metrekare değeri 140 TL seviyelerine ulaştı. Bursa’da da kira ortalama metrekare değeri 100 TL seviyesinde iken son 1 yıldaki artış yüzde 140 seviyesine ulaştı. Antalya’da da kira ortalama metrekare değeri 140 TL seviyesinde ve son 1 yıldaki artış yüzde 50 seviyesi ile sınırlı kaldı. Hatta Antalya’da fiyatlarda düşüşler daha erken de başladı diyebiliriz. Mersin de ise kira ortalama metrekare değeri 105 TL seviyesinde ve son bir yıldaki artış yüzde 100 seviyesinde. Kocaeli’de ise kira ortalama metrekare değeri 110 TL ve son bir yıldaki artış yüzde 160 seviyesinde arttı. Gaziantep’te ise kira ortalama metrekare değeri 86 TL iken, yüzde 135 arttı” dedi.
SATILIKLAR KİRAYA DÖNÜNCE BALON PATLADI
Öte yandan, Emlak Uzmanı Özkan Aydemir, kira fiyatlarındaki gerilemenin devam edeceğini belirterek, “Ocak ve şubat aylarında talebin daha da aşağı düşeceğini ve fiyatların bir basamak daha geriye geleceğini öngörmekteyiz” dedi.
Aydemir, kira fiyatlarındaki düşüşün başlıca sebeplerinden birinin konut kredi faizlerinin yüksek olması olduğunu söyledi. Aydemir, “Konut kredi faizlerinin yüksek olması nedeniyle evini satamayan vatandaşlar dairelerini kiraya çevirdi. Bu durum, kiralık daire arzını artırdı. Talep de aynı oranda artmadığı için fiyatlarda gerileme yaşandı” diye konuştu.
Aydemir, kira fiyatlarındaki gerilemenin devam edeceğini belirterek, “Ocak ve şubat aylarında talebin daha da aşağı düşeceğini ve fiyatların bir basamak daha geriye geleceğini öngörmekteyiz. Konut piyasasında 2 yıllık süreçte bir köpük oluşmuştu. Rakamlar yukarı çok hızlı çıkmıştı. Bu hem satış hem de kiraları etkiledi. 2 aylık süreçte bu köpüğün yavaş yavaş eridiğini, kiralık dairelerde normal seviyelere geldiğini, fiyatların bir basamak geri düşeceğini görmekteyiz” dedi.
ARABULUCU İLE DOSYALAR ÇÖZÜLÜYOR
Aydemir, 1 Eylül itibarıyla da arabuluculuk zorunluluğunun geldiğini belirterek, “Kiralık daireler ve gayrimenkul hukuk üzerinde adliyelerde çok fazla dosya birikmesine sebep olmuştu. Arabuluculukta bugüne kadar gelen 605 bine yakın dosya süreci var. Bunların yüzde 20’sinin arabulucu ile çözüldüğünü görmekteyiz. Bir taraftan adliyenin üzerindeki yük azaltılmış oldu. Piyasanın 2-3 aylık süreçte hem satış hem de kiralama olarak önceki parlak yıllardan daha aşağıda olacağını öngörmekteyiz” ifadelerini kullandı./ENSONHABER